ថ្នាំផ្សះ (antibiotic) ជួយការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺបង្កពីមេរោគ/បាក់តេរី ឬ បំបៅក្លាយ
ថ្នាំផ្សះ (antibiotic) ជួយការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺបង្កពីមេរោគ/បាក់តេរី
ឬ បំបៅក្លាយ
- ខ្លឹមសារត្រង់កនែ្លងនេះគឺបានពីជំពូកជឿនលឿននៃសៀវភៅទីណាគ្មាន វេជ្ជបណ្ឌិតថ្មី
- ថ្នាំផ្សះ(antibiotic)ការពារប្រឆាំងជំងឺបង្កពីមេរោគ បាក់តេរី
- ថ្នាំផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
- ចំពោះរោគជ្រាំង (កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស)
- វិធីបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងទារកទើបនឹង កើត
ថ្នាំ អំពីស៊ីលីន (ampicillin) និង
អាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន (amoxicillin) :~
ថ្នាំផ្សះដែលប្រើសម្លាប់មេរោគច្រើនប្រភេទ
ថ្នាំ
ផ្សះដែលប្រើសម្លាប់មេរោគច្រើនប្រភេទ ថ្នាំផ្សះអំពីស៊ីលីន
និងអាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន
គឺជាថ្នាំដែលប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយ គឺមានន័យថាថ្នាំទាំងពីរប្រភេទនេះប្រើសម្លាប់មេរោគបានច្រើនប្រភេទ ជាងថ្នាំដទៃទៀតនៅក្នុងអំបូរថ្នាំប៉េនីស៊ីលីន
(penicillin family)។ ជារឿយៗថ្នាំទាំងពីរប្រភេទនេះគឺមានប្រសិទ្ធិភាពដូចគ្នា។ កាលណាអ្នកអានសៀវភៅនេះស្តីពីអនុសាសន៍ចំពោះការប្រើថ្នាំ
អំពីស៊ីលីន ជារឿយៗអ្នកអាចប្រើថ្នាំ
អាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន ជំនួសវាបាន
គឺប្រើទៅតាមកំណត់ដូសត្រឹមត្រូវ
(សូមអានការណែនាំខាងក្រោម) ។
ថ្នាំ ផ្សះអំពីស៊ីលីន និងអាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន គឺមានសុវត្ថិភាពល្អណាស់ ហើយជាពិសេសវាមានប្រយោជន៍សំរាប់ទារកនិងកុមារតូច។ ថ្នាំទាំងពីរប្រភេទនេះមានប្រយោជន៍ក្នុងការប្រើព្យាបាលជំងឺរលាក សួត(pneumonia) ឬរលាកត្រចៀក(ear infections)។ ថ្នាំអំពីស៊ីលីនក៏មានប្រយោជន៍ផងដែរក្នុងការប្រើព្យាបាល ជំងឺរលាកស្រោមខួរ(meningitis)និង
ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងៗ ដែលបង្កពីមេរោគ ឬ
បាក់តេរី ដែលកើតមានចំពោះទារកទើបនឹងកើត ។
ឥទ្ធិពលថ្នំាធ្វើទុក
ថ្នាំ ទាំងពីរប្រភេទនេះ
ប៉ុន្តែជាពិសេសថ្នាំ អំពីស៊ីលីន
តែងបង្កអាការៈក្អួតចង្អោរ និង រាកអាចម៍ ។ សូមចៀសវាងផ្តល់ថ្នាំទាំងនេះដល់កុមារណាដែលកំពុងមានជំងឺរាករូស បើអ្នកអាចផ្តល់ផ្សះផ្សេងមួយជំនួសវាបាន
។
ឥទ្ធិពល ដែលថ្នាំទាំងនេះតែងធ្វើទុក្ខ មួយទៀត គឺរោលកន្ទួលរមាស់លើស្បែក។ ស្នាមកន្ទួលពកៗដែលកើតហើយបាត់ទៅវិញក្នុងអំឡុងពេលពីរបីម៉ោង គឺប្រហែលជារោគសញ្ញាប្រតិកម្ម(allergy)នៃថ្នាំប៉េនីស៊ីលីន។ សូមឈប់ផ្តល់ថ្នាំនេះក្លាមហើយហាមឲ្យថ្នាំប៉េនីស៊ីលីនទៅកុមារ ម្តងទៀត។
បញ្ហាប្រតិកម្មថ្នាំទៅថ្ងៃមុខប្រហែលជាធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ហើយអាចគំរាមគំហែងអាយុជីវិតទៀតផង។
ចំពោះបញ្ហាជំងឺខ្លះថ្នាំអេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន(erythromycin)អាច ត្រូវបាន
ប្រើជំនួស។ ចំពោះបញ្ហារោលរមាស់រាបៗ ដូចជំងឺកញ្ជ្រឹល ជាធម្មតាវាតែងកើតឡើងមួយអាទិត្យក្រោយពីការចាប់ផ្តើមប្រើថ្នាំពេទ្យ ហើយពីរបីថ្ងៃទើបបាត់ទៅវិញ។ វាមិនមែនបង្កពីបញ្ហាប្រតិកម្មថ្នាំជានិច្ចឡើយ។ ប៉ុន្តែយើងពុំអាចដឹងច្បាស់ថាតើវាជាបញ្ហារោលរមាស់បង្កពី បញ្ហាប្រតិកម្មថ្នាំ
ឬ អត់ ដូច្នេះករណីទូទៅគឺត្រូវឈប់ប្រើថ្នាំនោះ ។
សំខាន់
ភាព
ធន់សុំាចំពោះថ្នាំទាំងនេះគឺជាទូទៅកំពុងកើតឡើងយ៉ាងច្រើន។ អាស្រ័យទៅលើតំបន់ដែលអ្នករស់នៅ ថ្នាំទាំងនេះអាចប្រើលែងត្រូវចំពោះការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគចង្កោម ដែលបង្កខ្ទុះលើស្បែក(staphylococcus), រោគប្រមេះ(gonorrhea), បាក់តេរីម្យ៉ាងក្នុងពោះវៀនដែលបង្កជំងឺរាកមួល
(shigella) ឬ ជំងឺបង្កដោយេមេរោគផ្សេងទៀត។
វិធីប្រើប្រាស់
ថ្នាំ ផ្សះអំពីស៊ីលីន
និងអាម៉ុកស៊ីស៊ីលីនមានប្រសិទ្ធភាព
ល្អ កាលណាលេបវាតាមមាត់។
ដើម្បីផ្តល់ថ្នាំគ្រាប់ដល់ទារក
បើវាជាគ្រាប់មូលរឹង(tablets)
សូមកិន ថ្នាំឲ្យហ្មត់ ឬបើវាជាគ្រាប់មូលទ្រវែងទន់(capsule) សូមកាត់សំបកចាក់យកម្សៅថ្នាំខាងក្នុង
ហើយបែងចែកម្សៅថ្នាំជាចំណែក
ដើម្បីយកកំណត់ថ្នាំដែលអ្នកត្រូវការ។ បន្ទាប់មកយកថ្នាំមួយចំណែកនោះលាយជាមួយទឹកដោះម្តាយ។ សូមប្រើស្លាបព្រាឬពែងដើម្បីបញ្ចុកទឹកដោះលាយថ្នាំដល់ទារក។ ថ្នាំផ្សះអំពីស៊ីលីនក៏អាចផ្តល់ឲ្យតាមរយៈថ្នាំចាក់ផងដែរ ប៉ុន្តែថ្នាំចាក់គួរតែប្រើចំពោះជំងឺធ្ងន់ធ្ងរប៉ុណ្ណោះ ដូចជាជំងឺរលាកស្រោមខួរ
ឬដំណាក់កាលដែលកុមារក្អួតខ្លាំង
ឬមិនអាចលេបថ្នាំបានតាមមាត់។
ដូចគ្នា នឹងថ្នាំផ្សះឯទៀតដែរ ជួនកាលយើងផ្តល់យោបល់ជារយៈពេលថាត្រូវប្រើប៉ុន្មានថ្ងៃឬសប្តាហ៍ ដើម្បីបន្តផ្តល់ថ្នាំទាំងនេះដល់អ្នកជំងឺ។ សូមបន្តឲ្យថ្នាំដល់អ្នកជំងឺទាល់តែរោគសញ្ញានៃជំងឺ(រួមទាំង គ្រុនក្តៅ)
បានបាត់ឈឹង យ៉ាងហោចណាស់ក៏24ម៉ោងដែរ។
បើកុមារមានវីរុសហ៊ីវ សូមផ្តល់ថ្នាំឲ្យពេញរយៈពេលនៃចំនួនថ្ងៃដែលបានចុះក្នុងតារាង។ ដូចគ្នានេះដែរ ពេលខ្លះយើងផ្តល់យោបល់ពីចំណុះថ្នាំដែលត្រូវផ្តល់ឲ្យអ្នកជំងឺ។ ជាទូទៅសូមផ្តល់ចំណុះថ្នាំកម្រិតទាបដល់កុមារដែលស្គម ឬចំពោះជំងឺដែលមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរ ហើយឲ្យចំណុះថ្នាំកម្រិតខ្ពស់បន្តិចដល់កុមារដែលធាត់ឬជំងឺនោះ ធ្ងន់ធ្ងរ
។
ថ្នាំ អាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន (AMOXICILLIN)
ចំពោះជំងឺដែលបង្កពីមេរោគ ឬ បាក់តេរី ស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងទារកទើបនឹងកើត
ចំពោះជំងឺដែលបង្កពីមេរោគ ឬ បាក់តេរី ស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងទារកទើបនឹងកើត
សូមផ្តល់ថ្នាំចំណុះ 62 មីលីក្រាម (mg),
3 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់រយៈពេលពី 3 ទៅ 7 ថ្ងៃ។ កំណត់ចំនួនដូសនីមួយៗ គឺៈ
¼ នៃចំណុះ 250 មីលីក្រាម (mg), គ្រាប់មូលទ្រវែងទន់ៗ ឬ
½ ស្លាបព្រាកាហ្វេ (2.5 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 125 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ ឬ
¼ ស្លាបព្រាកាហ្វេ (1.25 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 250 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ
¼ នៃចំណុះ 250 មីលីក្រាម (mg), គ្រាប់មូលទ្រវែងទន់ៗ ឬ
½ ស្លាបព្រាកាហ្វេ (2.5 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 125 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ ឬ
¼ ស្លាបព្រាកាហ្វេ (1.25 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 250 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ
សូមផ្តល់ឲ្យទាល់តែរោគសញ្ញាគ្រប់យ៉ាងនៃជំងឺជាដាច់បាត់ឈឹង
ក្រោយពី 24
ម៉ោង។
ថ្នាំ អំពីស៊ីលីន (AMPICILLIN)
ចំពោះជំងឺដែលបង្កពីមេរោគ ឬ បាក់តេរី ស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងទារកទើបនឹងកើត
ចំពោះជំងឺដែលបង្កពីមេរោគ ឬ បាក់តេរី ស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងទារកទើបនឹងកើត
សូមផ្តល់ថ្នាំចំណុះ 125 មីលីក្រាម (mg),
3 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់រយៈពេលពី 3 ទៅ 7 ថ្ងៃ ។ កំណត់ចំនួនដូសនីមួយៗ គឺៈ
½ នៃចំណុះ 250 មីលីក្រាម (mg), គ្រាប់មូលទ្រវែងទន់ៗ ឬ
1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ (5 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 125 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ
½ នៃចំណុះ 250 មីលីក្រាម (mg), គ្រាប់មូលទ្រវែងទន់ៗ ឬ
1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ (5 មីលីលីត្រ/ml) នៃ 125 មីលីក្រាម / 5 មីលីលីត្រ, ថ្នាំទឹកស៊ីរ៉ូ
សូមផ្តល់ឲ្យទាល់តែរោគសញ្ញាគ្រប់យ៉ាងនៃជំងឺជាដាច់បាត់ឈឹង
ក្រោយពី 24
ម៉ោង។
ចំពោះជំងឺធ្ងន់ធ្ងរក្នុងទារកទើបនឹងកើត
ដូចជាជំងឺរលាកសួត ឬ រលាកស្រោមខួរ
សូម ផ្សំថ្នាំចាក់ពីរប្រភេទបញ្ចូលគ្នា គឺថ្នាំ អំពីស៊ីលីន និង ថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន (gentamicin) ហើយចាក់ត្រង់សាច់ដុំភ្លៅ ។ (សូមមើលវិធីចាក់ថ្នាំ) ហើយសូមមើលសញ្ញាបម្រុងប្រយ័ត្នអំពីថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន ។
សូម ផ្សំថ្នាំចាក់ពីរប្រភេទបញ្ចូលគ្នា គឺថ្នាំ អំពីស៊ីលីន និង ថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន (gentamicin) ហើយចាក់ត្រង់សាច់ដុំភ្លៅ ។ (សូមមើលវិធីចាក់ថ្នាំ) ហើយសូមមើលសញ្ញាបម្រុងប្រយ័ត្នអំពីថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន ។
ចំពោះ ទារកអាយុតិចជាងមួយសប្តាហ៍
[សូមវាស់កម្រិតថ្នាំទៅតាមទំងន់របស់ទារក
ថ្នាំ
អំពីស៊ីលីន ចាក់ 50 មីលីក្រាម (mg)
ក្នុងទំងន់មួយគីឡូក្រាម,
ចាក់ឲ្យ 2 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់រយៈពេល 5 ថ្ងៃយ៉ាងតិច។
និង
ថ្នាំ
ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន ចាក់
5
មីលីក្រាម (mg) ក្នុងទំងន់មួយគីឡូក្រាម, ចាក់ឲ្យ 1 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់ រយៈពេល 5 ថ្ងៃយ៉ាងតិច
ចំពោះ ទារកមានអាយុចាប់ពី 1 សប្តាហ៍ ទៅ 2 ខែ
[សូមវាស់កម្រិតថ្នាំទៅតាមទំងន់របស់
ទារក] ថ្នាំ អំពីស៊ីលីន ចាក់
50
មីលីក្រាម (mg) ក្នុងទំងន់មួយគីឡូក្រាម, ចាក់ឲ្យ 3 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់ រយៈពេល 5 ថ្ងៃយ៉ាងតិច
និង
ថ្នាំ
ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន ចាក់
7.5
មីលីក្រាម (mg) ក្នុងទំងន់មួយគីឡូក្រាម, ចាក់ឲ្យ 1 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់រយៈពេល 5 ថ្ងៃយ៉ាងតិច
ថ្នាំ
អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន (ERYTHROMYCIN)
ថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន
ព្យាបាលជំងឺជាច្រើនដែលបង្កពីមេរោគ
ឬបាក់តេរី ដូចថ្នាំប៉េនីស៊ីលីន(penicillin)ដែរ ប៉ុន្តែវាថ្លៃជាងបន្តិច។ បច្ចុប្បន្ននេះនៅតាមតំបន់ជាច្រើននៃពិភពលោក ថ្នាំអេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន មានប្រសិទ្ធភាពជាងថ្នាំប៉េនីស៊ីលីនចំពោះករណីមួយចំនួននៃជំងឺ រលាកសួត។
វាក៏អាចប្រើបានចំពោះជំងឺខាន់ស្លាក់(diphtheria)
និងជំងឺក្អកមាន់(pertussis)ផងដែរ។
ចំពោះ មនុស្សដែលប្រតិកម្មនឹងថ្នាំប៉េនីស៊ីលីន ថ្នាំអេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីនគឺជាថ្នាំអាចប្រើជំនួសបានយ៉ាងល្អ។ ចំពោះជំងឺបង្កពីមេរោគច្រើនប្រភេទថ្នាំអេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីនក៏អាច យកទៅប្រើជំនួសឲ្យថ្នាំតេត្រាស៊ីគ្លីន(tetracyline)បានផងដែរ។
ឥទ្ធិពលថ្នំាធ្វើទុក
ជារឿយៗថ្នាំ
អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីនបង្កអាការៈក្អួតចង្អោ និងរាកអាចម៍ ជាពិសេសចំពោះកុមារ។ ហាមប្រើថ្នាំនេះលើសពីរយៈពេល2សប្តាហ៍ ពីព្រោះវាអាចបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺខាន់លឿង(jaundice)។
វិធីប្រើប្រាស់
ចំពោះ ទារកទើបនឹងកើត ដល់អាយុ 3 ឆ្នាំ
ក្នុង
មួយថ្ងៃសូមផ្តល់ថ្នាំចំនួន ពី30ទៅ50មីលីក្រាម (mg)
ក្នុងទំងន់មួយគីឡូក្រាម,
សូមបែងចែកថ្នាំជា 3 ដូស (ផ្នែក) ។
សូមផ្តល់ឲ្យសំរាប់រយៈពេលពី 10 ទៅ 14 ថ្ងៃ ។
ចំពោះទារកដែលមានទម្ងន់មធ្យមប្រមាណ 3 គីឡូក្រាម (kg), ថ្នាំក្នុងដូសនីមួយៗ
គួរតែៈ
ផ្តល់ ថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន ទឹកស៊ីរ៉ូចំណុះ 0.75 មីលីលីត្រ (ml) (គឺច្រើនជាង 1/8 ស្លាបព្រាកាហ្វេបន្តិច) នៃ 250 មីលីក្រាម /5 មីលីលីត្រ,ឬ
¼ នៃថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន គ្រាប់រឹងចំណុះ 250 មីលីក្រាមមួយគ្រាប់, កិនវាឲ្យហ្មត់លាយជាមួយទឹកដោះម្តាយ ឬ ទឹកឆ្អិនត្រជាក់
ផ្តល់ ថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន ទឹកស៊ីរ៉ូចំណុះ 0.75 មីលីលីត្រ (ml) (គឺច្រើនជាង 1/8 ស្លាបព្រាកាហ្វេបន្តិច) នៃ 250 មីលីក្រាម /5 មីលីលីត្រ,ឬ
¼ នៃថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន គ្រាប់រឹងចំណុះ 250 មីលីក្រាមមួយគ្រាប់, កិនវាឲ្យហ្មត់លាយជាមួយទឹកដោះម្តាយ ឬ ទឹកឆ្អិនត្រជាក់
ចំពោះ ជំងឺរលាកដោះ (mastitis) ក្នុងអ្នកម្តាយដែលបំបៅដោះកូន
សូម ផ្តល់ថ្នាំ អេរ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន ពីចំនួន 250 ទៅ 500 មីលីក្រាម (មួយគ្រាប់ ឬ ពីរគ្រាប់នៃថ្នាំគ្រាប់រឹងចំណុះ 250 មីលីក្រាម), 4 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ
សំរាប់រយៈពេល 10
ថ្ងៃ
ថ្នាំ
ហ្សង់តាម៉ីស៊ីន (GENTAMICIN)
ថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីនគឺជាថ្នាំផ្សះដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៃអំបូរថ្នាំ អាម៉ីណូល្គីកូស៊ីដ (aminoglycoside family)។ វាអាចផ្តល់ឲ្យអ្នកជំងឺតាមរយៈការចាក់ ឬបញ្ចូលសេរ៉ូម(តាមសរសៃ)។ថ្នាំនេះអាចធ្វើឲ្យខូចតម្រង់នោម និងបាត់បង់ការស្តាប់ ដូច្នេះហើយថ្នាំនេះគួរតែត្រូវប្រើនៅពេលសង្គ្រោះបន្ទាន់តែប៉ុណ្ណោះ
ចំពោះជំងឺរលាកសួត ឬជំងឺរលាកស្រោមខួរ ទារក និងកុមារ
សូមផ្សំថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ី ស៊ីន
និង ថ្នាំ អំពីស៊ីលីន លាយចូលដើម្បីផ្តល់ឲ្យអ្នកជំងឺ ។
សំខាន់
ថ្នាំ ហ្សង់តាម៉ីស៊ីនត្រូវតែផ្តល់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមកំណត់ដូស។ ការផ្តល់ថ្នាំនេះច្រើនហួសកំណត់អាចបណ្តាលឲ្យខូចតម្រងនោម(kidney) ឬធ្វើឲ្យថ្លង់(deafness) គឺស្តាប់លែងឮរៀងរហូត។សូមផ្តល់ថ្នាំត្រឹមត្រូវតាមកំណត់ដូស ទៅតាមទម្ងន់របស់កុមារ។ ហាមផ្តល់ថ្នាំតាមវិធីកំណត់ដូសថ្នាំទៅតាមអាយុរបស់កុមារ។។ ហាមផ្តល់ថ្នាំហ្សង់តាម៉ីស៊ីនលើសពីរយៈពេល10ថ្ងៃ។ សូមចៀសវាងឲ្យថ្នាំដែលមានកម្រិតខ្ពស់ខ្លាំង (ចំណុះ10មីលីក្រាម/មីលីលីត្រ គឺប្រសើរជាងចំណុះ40មីលីក្រាម/មីលីលីត្រ) ។
ថ្នាំ
សេហ្វទ្រីយ៉ាសូន្យ (CEFTRIAXONE
)
ថ្នាំ
សេហ្វទ្រីយ៉ាសូន្យគឺជាថ្នាំផ្សះដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំង ហើយត្រូវបានប្រើព្យាបាលរោគពុលបង្កពីបាក់តេរីក្នុងគ្រាប់ ឈាម(sepsis) និងជំងឺរលាកស្រោមខួរ ប៉ុន្តែថ្នាំនេះគួរតែជាជម្រើសទីពីរ។ ត្រូវប្រើសំរាប់ព្យាបាលជំងឺទាំងនេះ ពីព្រោះថ្នាំនេះភាគច្រើនមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ទារកទើបនឹងកើត។ ថ្នាំនេះគឺមានប្រយោជន៍ជាពិសេសសំរាប់ជំងឺប្រមេះ, រួមទាំងជំងឺភ្នែកដែលបង្កពីមេរោគប្រមេះក្នុងទារកទើបនឹងកើត
។
ឥទ្ធិពលថ្នំាធ្វើទុក
ថ្នាំ
នេះគឺអាចឈឺចាប់ខ្លាំងនៅពេលចាក់។ បើអ្នកដឹងវិធីប្រើ អ្នកអាចធ្វើបានដោយលាយថ្នាំនេះជាមួយថ្នាំលីដូកាអ៊ី ន(lidocaine)ចំណុះ 1% ។
សំខាន់
ហាម
ផ្តល់ថ្នាំនេះដល់ទារកអាយុតិចជាងមួយសប្តាហ៍។ សូមចៀសវាឲ្យថ្នាំនេះដល់ទារកដែលកើតមិនគ្រប់ខែ ឬជាពិសេសតូចខ្លាំង(ករណីដែលសង្ស័យថាទារកនោះកើតមិនគ្រប់ខែ)។ ហាមឲ្យថ្នាំនេះដល់ទារកបើទារកមានកើតជំងឺខាន់លឿង។
វិធីប្រើប្រាស់
ថ្នាំ នេះបានផលិតជាថ្នាំចាក់
ឬបញ្ចូលសេរ៉ូម(តាមសរសៃ)តែប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះរោគប្រមេះនៅក្នុងទារកទើបនឹងកើតអាយុ7ថ្ងៃ ឬ
អាយុច្រើនជាងនេះ
សូមចាក់ថ្នាំចំណុះ50មីលីក្រាម(mg) ក្នុងទម្ងន់ទារកមួយគីឡូក្រាម តែម្តងគត់។ ដូច្នេះចំពោះទារកមានទម្ងន់ធម្មតាប្រមាណ3គីឡូក្រាម(kg) សូមចាក់ថ្នាំចំណុះ150 មីលីក្រាម(mg).
ចំពោះ ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ
កាលណារកថ្នាំផ្សះឯទៀតមិនបាន ចំពោះទារកឬកុមារអាយុច្រើនជាង7ថ្ងៃ
សូមចាក់ថ្នាំចំណុះ 75 មីលីក្រាម (mg)
ក្នុងទម្ងន់ទារកមួយគីឡូក្រាម, ចាក់ម្តងគត់ក្នុងមួយថ្ងៃ សំរាប់រយៈពេលពី
7
ទៅ 10
ថ្ងៃ ។ ដូច្នេះ ចំពោះទារកមានទម្ងន់ធម្មតាប្រមាណ
3
គីឡូក្រាម (kg), សូមចាក់ថ្នាំចំណុះ 225 មីលីក្រាម (mg) ម្តងគត់ក្នុងមួយថ្ងៃ ចំពោះទារកមានទម្ងន់ធម្មតា
ប្រមាណ 6
គីឡូក្រាម (kg), សូមចាក់ថ្នាំចំណុះ 450 មីលីក្រាម (mg) ម្តងគត់ក្នុងមួយថ្ងៃ
ថ្នាំផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត > ជំពូក 27: ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក > ថ្នំាផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក:
ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក
ខ្លឹមសារត្រង់កនែ្លងនេះគឺបានពី
ជំពូកជឿនលឿននៃសៀវភៅ ទី
ណាដែលគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិតថ្ម
ជំពូកជឿនលឿននៃសៀវភៅ ទី
ណាដែលគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិតថ្ម
ទារកទើបនឹងកើត និង
ការបំបៅដោះកូន :~ ថ្នាំពេទ្យ
- ថ្នាំផ្សះ(antibiotic)ការពារប្រឆាំងជំងឺបង្កពីមេរោគ បាក់តេរី
- ថ្នាំផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
- ចំពោះរោគជ្រាំង (កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស)
- វិធីបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងទារកទើបនឹង កើត
ថ្នាំ ផ្សះ(antibiotic)សំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
ប្រភេទថ្នាំប៉ូម៉ាត
និងថ្នាំបន្តក់
គឺប្រើដាក់ភ្នែកទារកទើបនឹងកើតដើម្បីការពារពីជំងឺភ្នែកធ្ងន់ធ្ងរ និងពិការភ្នែកដែលវាអាចកើតឡើង បើសិនជាម្តាយមានផ្ទុកជំងឺកាមរោគក្នុងរន្ធយោនីនៅក្នុងអំឡុងពេល គាត់សម្រាលកូន។ ថ្នាំភ្នែកទាំងពីរយ៉ាងនេះក៏ត្រូវបានប្រើដើម្បីព្យាបាលជំងឺភ្នែក ដែលបង្កដោយបាក់តេរីផងដែរ។
ប៉ុន្តែបើជំងឺភ្នែកធ្ងន់ធ្ងរ
សូមឲ្យអ្នកជំងឺលេបថ្នាំផ្សះប្រភេទគ្រាប់ ឬចាក់ថ្នាំផ្សះជំនួសវិញ។
វិធីប្រើប្រាស់
1%នៃ
ថ្នាំតេត្រាស៊ីគ្លីន(tetracycline)ឬ0.5%ទៅ1%នៃថ្នាំអេ
រ៉ីត្រូម៉ីស៊ីន(erythromycin)ប្រភេទប៉ូ
ម៉ាត
គឺត្រូវបានប្រើសំរាប់ការពារជំងឺបង្កពីមេរោគក្រោយពីកើត ហើយនិងសំរាប់ការពារជំងឺភ្នែកតិចតួចដែលបង្កពីបាក់តេរី។ សូមដាក់ថ្នាំណាមួយក៏បានក្នុងចំណោមថ្នាក់ទាំងពីរយ៉ាងខាងលើ ដាក់ចូលខាងក្នុងភ្នែកទារកតែម្តងគត់ នៅអំឡុងពីរម៉ោងក្រោយពីកើតភ្លាម។
បើ រកថ្នាំផ្សះប្រភេទប៉ូម៉ាតមិនបាន អ្នកអាចប្រើ ទឹករូបមន្តប៉ូវីដង់អ៊ីអូឌីន
(solution of povidoneiodine)1តំណក់នៃរូបមន្តចំណុះ2.5%បន្តក់ចូល ភ្នែកម្ខាងៗ ឬទឹករូបមន្តសៀលវ៉ើណៃត្រេត(solutionofsilvernitrate)1តំណក់នៃ
ទឹករូបមន្តចំណុះ1%បន្តក់ ចូលភ្នែកម្ខាង។
ទឹករូបមន្តសៀលវ៉ើណៃត្រេតដែលទុកយូរ វាហួតជាតិទឹកទៅជាខាប់ខ្លាំង ដូច្នេះសូមកុំប្រើទឹកមន្តសៀលវ៉ើណៃត្រេតដែលចាស់រាប់ថ្ងៃខែ។ វានឹងធ្វើឲ្យរលាកភ្នែកទារក។
បើអ្នកសង្ស័យ ប្រសើរបំផុត
កុំប្រើទឹកមន្តសៀលវ៉ើណៃត្រេតឲ្យសោះ។
ដើម្បី ស្វែងយល់ពីវិធីដាក់ថ្នាំភ្នែកប្រភេទប៉ូម៉ាត សូមទាញត្របកភ្នែកក្រោមចេញក្រៅថ្នមៗ ហើយច្របាច់ថ្នាំប៉ូម៉ាតបន្តិចល្មម ដាក់ចូលក្នុងត្របកពីគល់ភ្នែកជិតខ្ទង់ច្រមុះ
ឆ្ពោះទៅកន្ទុយភ្នែក។ ចំពោះថ្នាំប្រភេទបន្តក់
សូមទាញត្របកភ្នែកក្រោមចេញក្រៅថ្នមៗ
ហើយបន្តក់ទឹកថ្នាំពីរតំណក់ចូលខាងក្នុងភ្នែកម្ខាង។ សូមកុំឲ្យចុងបំពង់ថ្នាំ
ឬចុងដបថ្នាំប៉ះនឹងភ្នែកឲ្យសោះ។
ចំពោះរោគជ្រាំង (កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស)
ទារកទើបនឹងកើត និង
ការបំបៅដោះកូន :~ ថ្នាំពេទ្យ
- ថ្នាំផ្សះ(antibiotic)ការពារប្រឆាំងជំងឺបង្កពីមេរោគ បាក់តេរី
- ថ្នាំផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
- ចំពោះរោគជ្រាំង (កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស)
- វិធីបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងទារកទើបនឹង កើត
ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត > ជំពូក 27: ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក > ចំពោះរោគជ្រាំង
(កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស):
ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក
ខ្លឹមសារត្រង់កនែ្លងនេះគឺបានពីជំពូកជឿនលឿននៃសៀវភៅទីឮណា
គ្មានវេជ្ជបណ្ឌិតថ្មី
អង្គ ធាតុទឹក
ហ្សង់ស្យាន-វីអូឡេ (Gentian
violet), ជីវ៉ី (GV), គ្រីស្តាល់-វីអូឡេ
(crystal violet), មេទីលរ៉ូស្សានីលីនីញ៉ូម ក្ល័ររ៉ាយ (methylrosanilinium chloride)
អង្គ ធាតុទឹកទាំងនេះប្រើព្យាបាលរោគជ្រាំងដែលជាពពួកផ្សិតយីសកើតក្នុង មាត់, លើក្បាលដោះរបស់ម្តាយដែលបំបៅដោះកូន, ក្នុងស្រទាប់ស្បែក ឬកើតនៅលើបរបេយោនី
ឬរន្ធយោនី។ អង្គធាតុទឹកទាំងនេះ
ធ្វើការប្រឆាំងនឹងបាក់តេរីមួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យស្បែកកើតជំងឺ
។
ឥទ្ធិពលថ្នំាធ្វើទុក
ហ្សង់ ស្យាន-វីអូឡេ
អាចធ្វើឲ្យរលាកស្បែក ហើយបណ្តាលឲ្យដំបៅកាលណាប្រើវានៅលើមាត់ ឬ យោនី។
សូមឈប់ប្រើវា បើស្បែកមានឡើងរោលកន្ទួល
ឬ ដំបៅ ។
សំខាន់
ហ្សង់ ស្យានវីអូឡេធ្វើឲ្យអ្វីៗដែលវាបានប៉ះទៅជាជាំពណ៌ស្វាយ។ ពណ៌ស្វាយនេះនឹងរលុបបាត់ពីស្បែកក្នុងអំឡុងពេលពីរបីថ្ងៃ ប៉ុន្តែវាអាចប្រឡាក់ជាប់កំណាត់
ហើយបោកមិនជ្រះឡើយ ។
វិធីប្រើប្រាស់
សូមប្រើអង្គធាតុទឹក
មេទីលរ៉ូស្សានីលីញ៉ូម ក្ល័ររ៉ាយ
(ហ្សង់ស្យាន-វីអូឡេ) ចំណុះ 0.5% សូមលាបវាលើស្បែក,
លាបកៀរក្នុងមាត់,
ឬលាបលើបរបេយោនីឲ្យបាន2ឬ3ដងក្នុងមួយថ្ងៃ
បើជំងឺនោះមិន ចាប់ផ្តើមជានៅក្នុងអំឡុងពីរថ្ងៃ
សូមព្យាយាមដូរទៅថ្នាំផ្សេងវិញ
ថ្នាំ នីស្តាទីន (NYSTATIN)
ថ្នាំ នីស្តាទីនមានប្រសិទ្ធភាពល្អចំពោះរោគផ្សិតយីសស្ទើរតែទាំងអស់ដែល កើតក្នុងមាត់, លើក្បាលដោះ ឬស្បែក
ឬក្នុងរន្ធយោនី។ ថ្នាំនេះបានផលិតជាថ្នាំទឹកសំរាប់ប្រើក្នុងមាត់, ថ្នាំនេះ ផលិតជាប្រភេទក្រែម, ម្សៅ,
ឬជាថ្នាំគ្រាប់សំរាប់ស៊ុលចូលក្នុងរន្ធយោនី។
ឥទ្ធិពលថ្នំាធ្វើទុក
ស្បែក អាចក្លាយទៅជាស្លោក ឬរលាកត្រង់កន្លែងថ្នាំនីស្តាទីនបានប៉ះពាល់។ ករណីនេះមិនកើតឡើងទូទៅឡើយ។ សូមឈប់ប្រើវាបើអ្នកកើតរោលកន្ទួលលើស្បែក។ ជួនកាលថ្នាំនីស្តាទីនធ្វើឲ្យអ្នកប្រើរាកអាចម៍។
សំខាន់
រោគ ផ្សិតយីសដែលមិនធូរស្រាលនឹងការព្យាបាលដោយថ្នាំនីស្តាទីនឬ ផ្សិតយីសនោះជាហើយកើតមកវិញម្តងហើយម្តងទៀត វាអាចជារោគសញ្ញានៃវីរុសហ៊ីវ។
វិធីប្រើប្រាស់
ទឹក ថ្នាំ នីស្តាទីន មានផលិតក្នុងចំណុះ 100,000 យូនីតក្នុងមួយមីលីលីត្រ
(units per ml) (ឬជួនកាលផលិត500,000យូនីតក្នុងមួយមីលីលីត្រ) ។ មនុស្សភាគច្រើនគួរប្រើចំណុះពី 100,000 ទៅ 200,000 យូនីត, ប៉ុន្តែមនុស្សដែលផ្ទុកវីរុសហ៊ីវ
អាចត្រូវការច្រើនដល់ទៅ 500,000 យូនីតក្នុងដូសនីមួយៗ
ចំពោះទារកដែលកើតជ្រាំងក្នុងមាត់
ចំពោះទារកដែលកើតជ្រាំងក្នុងមាត់
សូម ផ្តល់ថ្នាំទឹកចំណុះ 200,000 យូនីត (2 មីលីលីត្រ តិជាង ½
ស្លាបព្រាកាហ្វេ),
4 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ
សូម យកកំណាត់ស្អាតមួយចំរៀកតូច
រុំចង្អុលដៃស្អាតជ្រលក់ថ្នាំ
នីស្តាទីន ដាក់ចូលមាត់ទារក ហើយកៀរនៅក្នុងមាត់ ឬ ប្រើប្រដាប់បន្តក់ថ្នាំចូលមាត់
។ សូមបន្តឲ្យថ្នាំសំរាប់រយៈពេលពីរបីថ្ងៃទៀត ក្រោយពីផ្សិតយីសនោះបានជាបាត់
ឬ វាអាចកើតមកវិញ
ចំពោះ ម្តាយដែលបំបៅដោះកូន
ហើយមានកើតរោគផ្សិតយីសលើក្បាលដោះ
(រមាស់,ក្រហមងាំង
ឬ ឈឺចាប់)
សូម ដាក់ថ្នាំ នីស្តាទីន ចំណុះពី 100,000 ទៅ 200,000 យូនីត ប្រភេទថ្នាំក្រែម, ម្សៅ,
ឬ ថ្នាំទឹក លាបលើក្បាលដោះឲ្យបាន 4 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ
ទារកទើបនឹងកើត និង
ការបំបៅដោះកូន :~ ថ្នាំពេទ្យ
- ថ្នាំផ្សះ(antibiotic)ការពារប្រឆាំងជំងឺបង្កពីមេរោគ បាក់តេរី
- ថ្នាំផ្សះសំរាប់ព្យាបាលភ្នែក
- ចំពោះរោគជ្រាំង (កង់ឌីដា, រោគផ្សិតយីស)
- វិធីបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងទារកទើបនឹង កើត
ទីណាគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិត > ជំពូក 27: ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក > វិធីបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងទារកទើបនឹងកើត:
ទារកទើបនឹងកើត និង ការបំបៅទឹកដោះម្តាយដល់ទារក
ខ្លឹមសារត្រង់កនែ្លងនេះគឺបានពីជំពូកជឿនលឿននៃសៀវភៅទីណា
គ្មានវេជ្ជបណ្ឌិតថ្មី
វីតាមីន ខេ (vitamin k), ហ្វីតូមេណាឌីអុង
(phytomenadione), ហ្វីតូណាឌីអុង (phytonadione)
រាងកាយ មនុស្សយើងប្រើប្រាស់វីតាមីនខេ ដើម្បីធ្វើឲ្យឈាមកក
និងបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាម។ ប៉ុន្តែទារកបានកើតមកមិនសូវសំបូរវីតាមីនខេ, ដូច្នេះបើសិនជាមានហេតុផលខ្លះដែលទារកចាប់ផ្តើមធ្លាក់ឈាម វាអាចទៅជាគ្រប់គ្រងលែងបានភ្លាមមួយរំពេច។ បើទារកទើបនឹងកើតម្នាក់ចាប់ធ្លាក់ឈាមពីផ្នែកណាមួយនៃរាងកាយរបស់ វា(មាត់, ទងផ្ចិត,
រន្ធគូថ) អ្នកអាចផ្តល់វីតាមីនខេដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាធ្លាក់ឈាម
ខ្លាំងក្លា។ អ្នកអាចផ្តល់វីតាមីនខេដល់ ទារកតូចខ្លាំង
ឬទារកកើតមិនគ្រប់ខែ(ក្រោម2គីឡូក្រាម)
ដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមពីព្រោះភាគច្រើនពួកគេនឹងមានបញ្ហា ធ្លាក់ឈាម។ វីតាមីនខេ មិនបញ្ឈប់បញ្ហាធ្លាក់ឈាមក្នុងកុមារដែលមានអាយុច្រើន
ឬមនុស្សពេញវ័យឡើយ។
វិធីប្រើប្រាស់
សូមចាក់វីតាមីន ខេ ចំណុះ 1 មីលីក្រាម (មួយអំពូលមានចំណុះ 1 មីលីក្រាម ឬ ½
អំពូលនៃចំណុះ 2 មីលីក្រាម)
គឺចាក់ចូលភ្លៅផ្នែកខាងក្រៅ បន្ទាប់ពីទារកកើតបានអំឡុង 2 ម៉ោង ។
សូមកុំចាក់ច្រើនលើសកំណត់, វាគ្មានប្រយោជន៍
ហើយអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ។
No comments:
Post a Comment